Heb je ooit het gevoel dat briljante ideeën, handige inzichten of zorgvuldig opgebouwde notities ergens in je hoofd ronddwalen, maar onvindbaar zijn op het moment dat je ze nodig hebt? Collega Wilco heeft in de loop der jaren talloze manieren geprobeerd om alle informatie – van trainingen tot tijdrovende hobbyprojecten (ja, zelfs Warhammer-miniaturen!) – vast te leggen en te ordenen. Zijn conclusie? Het probleem is niet een gebrek aan kennis, maar het ontbreken van een betrouwbare manier om die kennis op te slaan en terug te vinden. Daarom begon hij een zoektocht naar een tweede brein: een persoonlijk kennis-beheer-systeem dat mentale rommel uit zijn hoofd haalt, zodat er ruimte ontstaat voor creativiteit en focus. Maar wat is een tweede brein eigenlijk? Hoe richt je het in en waar begin je?

Te veel om te onthouden, te weinig tijd

Wanneer ik een codefragment nodig heb – zoals tuples in Python – heb ik geen tijd om te zoeken in aantekeningen of op Google. Of neem die Warhammer-miniatuur waar ik maanden geleden aan gewerkt heb: ik weet niet meer welke verfmix dé perfecte tint gaf. Deze pijnpunten maakten duidelijk dat ik een betrouwbare externe opslagplaats voor mijn kennis nodig had, één die snel toegankelijk en intuïtief te organiseren is.

Wat is een tweede brein?

Tiago Forte definieert een tweede brein als een persoonlijk kennis‑beheersysteem dat externe tools (zoals notities, bestanden, digitale assets) gebruikt om informatie, ideeën en inzichten te verzamelen, te organiseren en terug te vinden. Door de zekerheid dat je kennis is vastgelegd wordt er capaciteit in je hersenen vrijgemaakt voor belangrijkere zaken zoals creativiteit, synthese en probleemoplossing.

In de praktijk betekent dit:

1. Vangen – leg alles waardevol vast (artikelen, notities, codefragmenten, verfmengsels) zodra dit te binnen schiet.
2. Ordenen – plaats het in een structuur die aansluit bij hoe jij werkt, niet bij hoe het internet dat doet.
3. Terugvinden – haal het direct op wanneer je het nodig hebt, via tags, koppelingen of zoekfuncties.